Fındığın Karbon Ayak İzini AtSource ile Hesaplıyoruz
ofi fındık tarımında sürdürülebilirlik çalışmalarına 2013 yılından beri aralıksız devam ediyor. Bu kapsamda ekonomik, sosyal ve çevresel sürdürülebilirlik çalışmalarını saha ekipleriyle Doğu ve Batı Karadeniz’de gerçekleştiriyor.
ofi Fındık Sürdürülebilirlik Ekibi, 2018'de geliştirdiğimiz AtSource sürdürülebilirlik platformu ile fındığın karbon ayak izini ölçmeye başladı. Müşterimizin tedarik zinciri ile ilgili izlenebilirlik, 300’den fazla çevresel ve sosyal parametrelere ulaşabileceği AtSource platformu fındık değer zincirini üç ana kategoride detaylı bir şekilde karbon ayak izini hesaplar.
AtSource'un Dijital Ayak Izi Hesaplayıcısı (DFC), tarımsal faaliyet verilerine dayalı olarak dünya çapında ticareti yapılan tarım ürünlerinin çevresel ayak izini ölçümlememize olanak sağlıyor. Platform, karbon ayakizi dışında su ayak izi ve arazi kullanımı verilerini de hesaplıyor. Bu hesaplamalar, Dünya Gıda LCA Veritabanı Yönergeleri'nde (WFLDB) açıklanan yaşam döngüsü analizi (LCA) modelleme ilkelerine dayanıyor.
Veri yönetim sistemimiz sayesinde üreticilerden bahçe uygulamaları, gübre kullanımları (türleri ve miktarları) gibi birçok konuda veri topluyor, bu verileri AtSource platformuna girerek her sene fındık için karbon ayak izi hesaplıyoruz. Bu Yaşam Döngüsü Analizinde tedarik zincirinin üç bölümünün etkisini dikkate alıyoruz: tarımsal uygulama, üretim ve lojistik.
- Tarımsal uygulama: Bahçede fındık üretimini tanımlayan tüm parametreleri, toprağın hazırlanmasından ağaç ekimine, hasat ve hasat sonrası faaliyetlere kadar, ürün fabrikaya gelmeden önce geçen tüm aktiviteleri kapsar.
- Üretim: Ham maddenin fabrikalarda işlenme sürecinde (kırma, kavurma, ya da püre vb.) kullanılan elektrik, su ve diğer tüm girdiler ve ayrıca bu sürecin tüm çıktılarını kapsar.
- Lojistik: Ürünün bahçeden müşterinin kapısına giderken olan tüm nakliyesini kapsar.
AtSource aracılığıyla, naturel, püre veya kavrulmuş vb. fındık ürünlerinin karbon ayak izini her sene ölçüyoruz. Müşterilerimiz, kullanıcı adı ve şifreleri ile platforma giriş yapıp, üretici gruplarına ait tüm parametreleri, ürün tonajı için karbon ayak izini ve toplam karbon ayak izini görebiliyor.
Çalışma sonuçlarımız karbon ayak izinin büyük kısmının bahçedeki fındık üretiminden geldiğini, ve bunun da gübre kullanımı kaynaklı olduğunu gösterdi. Fındık üreticilerinin çoğu toprağın ihtiyaçlarını bilmeden fazla kimyasal gübre uygulaması yapabiliyor. Bu durum da toprak üzerinde ve su kaynaklarında olumsuz etkilere neden oluyor.
Üreticilerimizi doğru gübre uygulaması konusunda bilgilendirmek için her yıl İyi Tarım Uygulamaları eğitimleri veriyoruz. Ek olarak, ziraat mühendislerimiz, toprak analizleri yaparak, üreticileri toprağın ihtiyaçları hakkında bilgilendiriyor. Bu tavsiyeleri doğrultusunda üreticilerin doğru zamanda doğru miktarda gübre kullanarak fındığın çevreye etkisini azaltmayı hedefliyoruz. Platformumuzla üretici gruplarımızın gübre kullanımındaki değişimi yıllık olarak takip ediyoruz.
Coğrafi bilgi sistemi ekibimiz fındık bahçelerinin uydu görüntülerini alarak o bölgedeki orman yapısının değişikliğini son 20 sene için takip ediyor ve bu değişikliğin neden olduğu karbon salınımını fındığın ayak izine dahil ediyor.
Karbon ayak izini azaltmak için bahçede kalan organik atıkların da etkisini ölçümlüyoruz. Üreticiler genellikle budanmış dalları bahçede yaktıkları için bu uygulamadan kaynaklanan emisyonları dikkate alıyoruz. Şimdiki hedefimiz, dallardaki karbonun yakılarak emisyona dönüşmesi yerine, kompost yaparak toprağı zenginleştirmeyi sağlamak. Böylece hem toprak kalitesini arttırmayı ve dolaylı olarak gübre kullanımını azaltmayı planlıyoruz.
Fındık için bir yol haritası belirledik
ofi, dünya fındığının %70'inin üretildiği Türkiye’de fındık için 2030 sürdürülebilirlik hedeflerini Fındığın Yolculuğu adı altında belirledi. Vizyonumuz, fındık üreticilerinin, mevsimlik tarım işçilerinin ve üretim zincirindeki tüm aktörlerin karşılaştığı sorunları ele alarak sürdürülebilir fındık için ortak bir yol haritası çizmek.
Öncelikle güvenli ve insana yakışır bir tedarik zinciri oluşturmaktan başlayarak, Fındığın Yolculuğu, eğitim, biyolojik çeşitlilik ve iklim değişikliği ile ilgili sürdürülebilirlik hedeflerinden oluşuyor. AtSource platformumuz aracılığıyla hedeflerimizdeki ilerlemeyi raporlayarak, müşterilerimize ve ortaklarımıza tedarik zinciri boyunca şeffaflık sunuyoruz.
Merve Güvendik
Sürdürülebilirlik Yöneticisi