Fındık Yağının Biyodizel Motorlarda Kullanılabileceğini Biliyor muydunuz?
Küresel ısınma çağımızın en önemli ekolojik sorunu. Bu sorunu tetikleyen birçok neden olmakla birlikte akla ilk gelenlerden biri ise motorlu araçların ateşlenmesini ve enerji ihtiyacını karşılayan fosil yakıtların kullanımı. Fosil yakıtların neden olduğu emisyonlar, hava kirliliğiyle birlikte sera etkisini de tetikleyerek, küresel ısınmayı artırmaktadır. Küresel ısınmanın bir sonucu olarak karşımıza çıkan iklim değişikleri ise dünyanın doğal işleyişine geri dönüşü imkansız tahribatlar vermektedir. Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change) raporuna göre; fosil yakıt bazlı emisyonların iklim krizi ile mücadele kapsamında bir an önce azaltılması gerekmektedir. Alternatif arayışında olan insanlık, henüz güçlü bir alternatif bulamasa da fosil yakıtlara muadil enerji türleri üzerine çalışmaya devam etmekte. Bu çalışmalar sonucunda karşımıza çıkan alternatiflerden biri ise biyodizel enerjisi. ABD’de, Çevre Koruma Ajansı (EPA) Temiz Hava Kanunu (Clean Air Act) tarafından, çevre ve insan sağlığına diğer yakıtlara kıyasla daha az zarar verdiği kabul edildiğini de önden belirtmek gerekir.
Tabiatın bizlere sunduğu bitkisel ve hayvansal yağlar gibi yenilenebilir hammaddelerden üretilen ve alternatif bir yakıt örneği sunan yakıt türleri, biyodizel olarak adlandırılmakta. Biyodizel yakıt için 1900’lü yılların ilk yarısında dizel motorun mucidi Rudolf Diesel tarafından yer fıstığı yağı kullanılarak örnek sunulmuş olsa da petrolün daha çok rağbet görmesi bu girişimi ötelemiştir. Soya, ayçiçek yağı, kullanılmış kızartma yağları ve hayvansal yağlarla biyodizel yakıt üretmek teknik olarak mümkün olurken, mevzunun cazip yönü araştırmacıların ilgisini çekmiş, farklı gıda ürünleriyle biyodizel çalışmalarının ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu araştırmaların bir örneği ise Türkiye’de, dünya üretiminin %70’ine sahip olunan bir tarımsal ürün üzerinde gerçekleştirildi: Fındık.
Doğu Anadolu Araştırmaları Dergisi’nde yayımlanan, Arzu Keven, Cengiz Öner ve Şehmus Altun’un ortak yürüttüğü “Fındık Yağı Biyodizelinin Alternatif Yakıt Olarak Bir Dizel Motorunda Kullanılması” adlı makalede, fındık yağının biyodizel olarak kullanılabilirliğinin imkanı arandı. Fırat Üniversitesi Kimya Mühendisliği laboratuvarında yapılan ölçümler ve literatürde bulunan değerler üzerinden gerçekleştirilen çalışmada, ham fındık yağından biyodizel üretilebileceği ve dizel yakıt ile karıştırılarak bir dizel motorunda yakıt olarak kullanılmasının mümkün olduğu ortaya çıktı. Çalışma kapsamında karışım yakıt ve dizel yakıtın performans ve emisyon değerlerinin sonuçları şu şekilde özetlenmiştir:
- Karışım yakıtın motor momenti ve gücü dizel yakıtına göre yüksek çıkmıştır. Bu durum fındık yağı etil esterinin ısıl değeri dizel yakıtına göre daha yüksek olmasına bağlanabilir. Egzoz gazı sıcaklığı değerlerinin karışım yakıtta daha yüksek çıkması bu durumu desteklemektedir.
- Karışım yakıtta dizel yakıta göre NOX emisyonları daha yüksek çıkmıştır. Karışım yakıt ile motorun daha yüksek sıcaklıklarında çalışılması NOX oluşumunu artırmıştır.
- Türkiye, dünya fındık üretiminin yaklaşık olarak %70’ini gerçekleştirdiğinden dizel motorları için fındık yağı önemli bir yenilenebilir enerji kaynağı olabilir.
- Daha düşük yağ konsantrasyonlu karışımlar ile yapılacak çalışmaların daha olumlu sonuçlar vereceği düşünülmektedir.
Peki biyodizel yakıtın kullanılması nasıl bir katkı sağlar? Hangi alanlarda dönüşüm gerçekleştirir? Üzerinde araştırmalar devam eden bir alan olmasıyla birlikte, elde edilen öncül veriler ışığında biyodizel yakıt kullanmanın faydaları için şu ifadelerde bulunmak mümkün:
- Benzin ve dizelin çok pahalı olduğu ülkelerde örneğin Türkiye gibi alternatif yakıt olarak kullanılarak rekabetin arttırılması ve akaryakıt fiyatlarında düşüş sağlamasında büyük rol oynaması.
- Küçük işletmelerde lokal olarak üretimi mümkündür.
- Biyodizel, petrol dizeline oranla daha iyi bir yağlayıcı olduğundan motorun ömrünü uzatır.
- Biyodizel, taşınması ve depolanması güvenli bir yakıttır. Ayrıca yüksek alevlenme noktasına (149 °C) sahiptir. Bu diğer petrol dizeli için 125 °C'dir.
- Yanmamış hidrokarbonoranı, petrol dizeline göre %90, kanserojen etkisi olan aromatik hidrokarbonlara göre ise %75 - %90 oranında daha azdır.
- Üretimin tamamıyla yerli olabilmesi sebebiyle ithal bağımlılığı ortadan kaldırır.
- Biyodizel enerji üretebilecek ürünlerin tarımına önem verilmesiyle tarım üreticisi bir yandan kendi ihtiyacı olan ucuz dizel yakıtı üretirken öte yandan artan üretim gücü ve kapasitesiyle ekonomiyekatkı sağlar.
Yararlanılan Kaynaklar:
Arzu Keven, Cengiz Öner, Şehmus Altun, Fındık Yağı Biyodizelinin Alternatif Yakıt Olarak Bir Dizel Motorunda Kullanılması, Doğu Anadolu Bölgesi Araştırmaları, cilt.6, sayı.2, 2008
Zafer Ömer ÖZDEMİR, Halil MUTLUBAŞ, Biyodizel Üretim Yöntemleri ve Çevresel Etkileri, Kirklareli University Journal of Engineering and Science 2 (2016) 129-143
Filiz Karaosmanoğlu, Biyomotorin ve Türkiye, Erişim: 27.01.2023